بیشتر افراد فکر می کنند در زمان بروز حوادث ناگهانی به طور مثال ، جنگ و یا زلزله و همچنین ورشکستگی شرکت بیمه ، دیگر هیچ گونه تضمینی برای دریافت خسارات و برگشت سرمایه های آن ها به خصوص در رشته بیمه های عمر وجود ندارد ، ولی خیالتان را از این بابت راحت کنیم که شرکت های بیمه ای چندین تضمین مانند بیمه مرکزی کشور و همچنین شرکت های بیمه اتکایی وجود دارد که ما در این مقاله از سایت شهر بیمه به صورت کامل آن را توضیح خواهیم داد.
سوال: در چه شرایطی ورشکستگی شرکت های بیمه ای به وجود خواهد آمد؟
همان طور که می دانید شرکت های بیمه ای نیز مانند هر شغل و کسب و کار دیگری امکان دارد که به علل مختلفی با مشکلات حقوقی ، مالی و همچنین ورشکستگی مواجه گردند ، ذکر این نکته ضرروی است که صنعت بیمه در جهان مانند صنایع دیگر امکان بررسی و تخمین بسیار دقیق هزینه ها را در زمان فروش بیمه نامه ندارد ، به همین علت این امکان وجود دارد که با یک تصمیم اشتباه جهت اعلام نرخ و تخمین کلی رشته بیمه ای و عدم تناسب حق بیمه دریافتی ، ورشکسته شود ، از دیگر دلایل ورشکستگی شرکت های بیمه ای کمبود نقدینگی برای انجام تعهد های جاری و همچنین نیاز های فوری آن می باشد ، و یا این که در اثر اشتباه در امر فروش و بازاریابی و اعمال نرخ های غیر فنی و نرخ شکنی های خارج از عرف نیز می تواند مشکلات جدی برای شرکت بیمه فراهم آورد ، به صورت کلی سه روش ورشکستگی برای شرکت های بیمه وجود دارد:
ورشکستگی به تقصیر
همان گونه که از نام ورشکستگی به تقصیر مشخص می باشد ، به دلیل اشتباهات محاسباتی و یا سیاست گذاری های اشتباهی که در شرکت های بیمه ای ممکن است اتفاق بیوفتد ، این نوع ورشکستگی اصلا عمدی نیست و قانون نیز آن را جرم نمی شناسد ، به طور مثال اگر یک شرکت بیمه ای در نرخ دهی رقابتی خودش مرتکب اشتباه گردد و تخفیف های زیادی را به مشتریان خود اعطا کند و این امر باعث جبران نشدن هزینه های شرکت شود ، مصرف کردن این بودجه برای هزینه های غیر ضرروی و انجام فعالیت هایی با ریسک بالا نیز می تواند باعث دچار شدن به بحران مالی شود.
ورشکستگی عادی
این نمونه از ورشکستگی نیز هیچ ربطی با خود شرکت بیمه و همچنین سیاست های شرکت ندارد ،این ورشکستگی بیشتر شرایط بد اقتصادی و مالی و همچنین بحران های بزرگ اقتصادی و برنامه ریزی اشتباه و… می باشد ، هر شغل و کسب و کاری امکان دارد که دچار این نوع ورشکستگی بشود اما همان طور که می دانید این ورشکستگی در صنعت بیمه عواقب سنگین اجتماعی و مالی و اقتصادی در بر خواهد داشت.
ورشکستگی با تقلب
این مدل از ورشکستگی به صورتی عمدی می باشد ، به طور مثال یک شغل و یا کسب و کار املاک و دارای های مجموعه های خود را به نام اشخاص دیگر می کند از به عنوانی از ایفای تعهدات و پرداخت به اداره مالیات طفره برود ، و یا گاهی نیز با روش هایی مانند از بین بردن سند های مالی شرکت از عمد خو را ورشکسته معرفی می نماید ، همان طور که می دانید طبق قانون این نوع از ورشکستگی جرم می باشد و جریمه های سنگین و قانونی دارد.
در صورتی که زلزله بیاید شرکتهای بیمه چه میشوند؟
هموارده در هنگام وقوع یک زمین لرزه در یک منطقه و یا یک شهر و استان دچار تلفات و خسارات می شود نه کل یک کشور ، و ذکر این نکته ضرروی است که شرکت های بیمه در تمام سطح کشور دارای شعب فعال می باشند ، به همین جهت در صورتی که زمین لرزه ای به وجود بیایید مطیمنا شرکت بیمه توانایی مالی و همچنین ارایه خدمات خود را از دست نمی دهد.
در کشور عزیزمان ایران تمامی شرکت های بیمه ای چه دولتی و چه شرکت های خصوصی زیر نظر بیمه مرکزی می باشند و هر گونه تغییرات ، یا ثبت و تاسیس در این شرکت ها باید اول با کسب اجازه از بیمه مرکزی انجام گیرد ، به این دلیل شرکت های بیمه ای پشتوانه قوی به نام بیمه مرکزی دارند.
اگر شرکت بیمه ای ورشکسته شود ، بیمه نامه های صادر شده و پرداخت خسارت به بیمه گذاران به چه صورت خواهد بود ؟
همان طور که میدانید شرکت های بیمه ای نیز مانند هر صنعت دیگری امکان ورشکستگی و بحران مالی را خواهند داشت . به همین علت یکی از نگرانی های اصلی همه ، انحلال شرکت بیمه و همچنین به طبع آن از بین رفتن سرمایه های آن ها به خصوص در رشته بیمه عمر می باشد.
اما نکته حایز اهمیت این است که در صنعت بیمه قوانین بسیار محکمی در جهت حمایت هرچه تمام تر از حقوق بیمه گذار و بیمه شده ها در نظر گرفته می شود تا در زمان شرایط بحرانی ، برای آن ها تضیمن هایی وجود داشته باشد ، ما در ادامه این مقاله از شهر بیمه چندین ماده و آیین نامه های قانونی بیمه مرکزی را به صورت کاملا شیوا توضیح خواهیم داد.
ماده ۴۴ چیست؟
این ماده به صورت صریح شرح می دهد که :
در صورت لغو دائمی پروانه یک شرکت بیمه (در یک یا چند رشته)، بیمه مرکزی کلیه سوابق و اسناد مربوط به حقوق و تعهدات آن شرکت را به بیمه ایران منتقل خواهد کرد. البته ممکن است تدابیر دیگری برای حفظ منافع و حقوق بیمهگذاران و بیمهشدگان در نظر گرفته شود.
ماده ۵۳
در صورت ورشکستگی شرکتهای بیمه ، امور مربوط به تسویه آنها توسط دادگاه و یا اداره تسویه امور ورشکستگى انجام میشود و بیمه مرکزی مسئول پیگیری امور تسویه حساب آن شرکت خواهد بود.
ماده ۵۸
بر اساس این ماده مهم و قانونی، در صورت این که تضعیف مالی یک شرکت بیمه، با موافقت بیمه مرکزی و تصویب شوراى عالى بیمه، یک یا چند شرکت میتوانند در یک شرکت بیمه دیگر ادغام شوند.
در این رابطه بر اساس ماده 56، بعد از گذشت 3 ماه از تاریخ آخرین آگهی، بیمه مرکزی بعد از بررسیهای لازم موافقت خود را با ادغام شرکتهای بیمه اعلام کرده و بر اساس ماده 57 این انتقال براى کلیه بیمهشدگان و بیمهگذاران و صاحبان حقوق آنها از تاریخ انتقال، معتبر خواهد بود.
همچنین بر اساس ماده 59 این قانون، بیمه مرکزی میتواند با تأیید شوراى عالى بیمه و تصویب مجمع عمومى بیمه مرکزى، شرکتهای بیمهای که وضعیت مالی یا اداری آنها مناسب نباشد را مجبور به ادغام با سایر شرکتها میکند و در صورت عدم موافقت این شرکتها، پروانه آنها طبق مقررات لغو خواهد شد.
ماده ۶۰
یک تضمین بسیار مطمئن برای مطالبات بیمهگذاران و بیمهشده های ، اموال شرکتهای بیمه می باشد.
در صورت ورشکستگی شرکتهای بیمه ، اولویت تسویه بدهیها با بیمهگذاران و بیمهشدگان میباشد و همچنین از بین رشتههای بیمهای، بیمهگذاران بیمه عمر در اولویت هستند.
در واقع شرکت ورشکسته، قبل از تسویه هرگونه بدهی، حتی بدهی به دولت یا بدهی به بانکها یا بدهی به کسانی که از آن شرکت چک یا سفته یا هرگونه اوراق بدهی آور دیگری دارند، باید بدهی خود به بیمهگذاران خود را پرداخت کند. و بهتر است بدانیم که شرکتهای بیمه نمیتوانند به هیچ وجه و بدون موافقت بیمه مرکزی اموال خود را به معامله بگذارند یا به شخص دیگری واگذار نمایند . همچنین دفاتر اسناد رسمى هم وظیفه دارند در زمان انجام اين گونه معاملات موافقت نامه بيمه مركزى ايران را مطالبه و مفاد آن را در سند منعكس كنند.
ماده ۶۲
بر اساس قانون ماده قانونی تمامی شرکتهای بیمه وظیفه دارند ترازنامه و حسابهاى سود و زیان خود را به طور منظم بیمه مرکزی ارائه بدهند. این گزارشهای مالی باید طبق نمونهای که از طرف بیمه مرکزى تهیه و به تصویب شوراى عالى بیمه میرسد، تنظیم شود. همچنین طبق ماده 63 شرکتهای بیمه باید ترازنامه خود را در روزنامه رسمى کشور و یکى از روزنامههاى کثیرالانتشار تهران چاپ کنند. این موضوع میتواند نشان دهنده شفافیت مالی شرکتهای بیمه باشد.
در صورت ورشکستگی تکلیف بیمه عمر در شرکت بیمه چه میشود؟
همان طور که می دانید بیمه های عمر یکی از روش های مناسب برای سرمایه گذاری و همچنین پس انداز می باشد ، به خصوص در زمانی که مردم همواره با مشکل ورشکستگی موسسه های مالی و اعتباری و همچنین کاهش نرخ سود تضمینی بانکی رو به رو شوند .بیمه نامه های عمر به طور معمول بلند مدت هست و برای بازه زمانیی 20 تا 30 سال صادر می گردد. به طور مثال اگر ما چندین سال حق بیمه های عمر و سرمایه گذاری خود را پرداخت کنیم و قبل از اتمام قرارداد ، شرکت بیمه ای ورشکست گردد ، اندوخته و سود بیمه عمر ما چه می شود ؟ خبر خوب این که اگر شرکت بیمه ای به هر علت ورشکست و یا مورد انحلال گردد ، سرمایه های بلند مدت شما تضمین و قابل برگشت خواهد بود.
همانطور گفته شد طبق ماده ۶۰ قانون تأسیس بیمه مرکزی، اولین پرداختها برای جبران بدهیهای یک شرکت بیمه ورشکسته یا منحلشده برای مشتریان بیمه عمر آن شرکت واریز میشود. اصولا بیمه عمر یکی از مهمترین محصولات بیمهای برای صنعت بیمه و اقتصاد کشور است. مثلا تنها در سال 1399 نزدیک به 3,653,347 بیمهنامه عمر در کشور صادر و بیش از 31,080.4 میلیارد ریال حق بیمه عمر پرداخت شده است. برای همین هم بیمه مرکزی بازگشت سرمایه و اندوختههای بیمههای عمر و سرمایهگذاری تمام شرکتهای بیمه دارای مجوز را تضمین میکند. اما چگونه؟
نقش مهم بیمه های اتکایی در زمان ورشکستگی شرکت بیمه
یکی از مهم ترین روش هایی که بیمه مرکزی بازگشت اندوخته ها و سرمایه های بیمه عمر را تضمین می کند بیمه های اتکایی می باشد ، قاعده کلی به این صورت است که شرکت های بیمه ای باد 50% از حق بیمه های دریافت خود را باید نزد بیمه مرکزی واریز نمایند.
ماده 71 قوانین بیمهای کشور به طور صریح میگوید هر شرکت بیمهای که با مجوز سازمان بیمه مرکزی در کشور فعالیت میکند، باید ۵۰% حق بیمههای عمر و ۲۵% حق بیمه دریافتی از سایر رشتههای بیمهای را نزد بیمه مرکزی، بهعنوان بیمه اتکایی پسانداز کنند. هر زمان که نیاز شود، بیمه مرکزی از این 50درصد حق بیمههای دریافتی از شرکتهای بیمه برای پرداخت و جبران بدهیهای شرکتهای بیمه استفاده میکند.
به طور مثال اگر هر شرکت بیمه ای منحل گردد ، بیمه مرکزی همواره خود را مسئول و حافظ حقوق تمامی بیمه شدگان آن شرکت بیمه ای می داند ، با این شرایط معمولا با همکاری های بیمه مرکزی کشور ، ادامه انجام تعهد ها و وظایف آن شرکت بیمه ای منحل شده یا به شرکت دیگری سپرده خواهد شد و یا با تمامی مشتری های شرکت بیمه ای تسویه کامل انجام خواهد شد ، و این امر از طریق بیمه های اتکایی انجام می گردد ، به طور شفاف یعنی شرکت های بیمه ای به طور صحیح خود را بیمه می کنند ،البته به طور معمول شرکت های بیمه ای حدود 30 درصد از سرمایه های شرکت بیمه خود را نیز به عنوان وثیقه و به ضمانت می گذارند که همیشه حداقل 80 درصد از حق بیمه های مشتریان بیمه عمر تضمین گردد.
بیمه اتکایی داخلی و بین المللی چیست؟
همان طور که در بالا توضیح دادیم بر اساس ماده هفتاد و یک قانون بیمه مرکزی ، تمامی شرکت های بیمه ای فعال در ایران همواره باید درصدی از معامله های خود در رشته های بیمه ای نزد بیمه مرکزی کشور بیمه اتکایی کنند.
این ماده قانونی به شرح است که هموارده درصدی از حق بیمه نامه های عمر که شرکت بیمه از بیمه گذار های خود دریافت می نماید باید مستقیم به حساب بیمه مرکزی واریز گردد.
که با توجه به پرداخت این درصد ها بیمه مرکزی همواره موظف خواهد بود که برای شرکت های بیمه این نقش اتکایی را عمل نماید و بخشی از زیان های شرکت بیمه را برای جلو گیری از ورشکستگی آن جبران نماید.
این موضوع در واقع یک تضمین محکم و مستقیم از سوی بیمه مرکزی برای تمامی شرکتهای بیمه ای خواهد بود. نحوه واگذارى بيمه اتكايى اجبارى و ميزان كارمزد و مشاركت در سود آن براى هر رشته بيمه توسط شوراى عالى بيمه تعيين میشود و میزان آن همواره متغیر خواهد بود.
همچنین ذکر این نکته ضروری می باشد که برای تضمین ورشکستگی شرکتهای بیمه ای ، نوع دیگری از بیمه های اتکایی به نام بیمه اتکایی بین المللی وجود دارد. به این معنی است که شرکتهای داخلی بیمه و حتی بیمه مرکزی درصدی از ریسکهای خود را به یک شرکت بیمه خارجی واگذار می کنند.
این بیمهها معمولا در مناطق آزاد و کشورهای خارجی قرار دارند و بر عملکرد شرکتهای بیمه نظارت می کنند و اجرای تعهدات آنها را تضمین می کنند . به این صورت شرکتهای بیمه علاوه بر پشتوانه مالی بیمه مرکزی، پشتوانه مالی مؤسسات بیمه اتکایی بینالمللی در دنیا را هم دارا می باشند.
[EMS_Form_Builder id=1]